ISO-Passingstelsel

This is the Dutch version. For the English version, click here.

bezoekers (uniek):
vandaag 3 (3); gisteren 372 (213); week 1912 (1115)  details 
 
 
Uitleg ISO-Passingstelsel:
1. Inleiding
2. Tolerantie
3. Passing
4. Begrippenlijst

Grensmaatafwijkingen (in μm) voor gaten en
assen van 1 t ⁄ m 500 millimeter.

 snel naar de juiste tabel
GATENA t ⁄ m EF, G, Hj, jsK t ⁄ m RS t ⁄ m ZC
assena t ⁄ m ef, g, hj, jsk t ⁄ m st t ⁄ m zc

Deze calculator (download, excel) berekent grensmaatafwijkingen, alternatief is deze online calculator.
 
reageren op deze pagina

grootste en kleinste grensmaatafwijking in μm voor gaten, tolerantieklasse A t ⁄ m E
nominale
maat
in mm		ABCDE
bovent ⁄ m 911 8911 8911 67891011 5678910
13 +295
+270		+330
+270		 +154
+140		+165
+140		+200
+140		 +74
+60		+85
+60		+120
+60		 +26
+20		+30
+20		+34
+20		+45
+20		+60
+20		+80
+20		 +18
+14		+20
+14		+24
+14		+28
+14		+39
+14		+54
+14
36 +300
+270		+345
+270		 +158
+140		+170
+140		+215
+140		 +88
+70		+100
+70		+145
+70		 +38
+30		+42
+30		+48
+30		+60
+30		+78
+30		+105
+30		 +25
+20		+28
+20		+32
+20		+38
+20		+50
+20		+68
+20
610 +316
+280		+370
+280		 +172
+150		+186
+150		+240
+150		 +102
+80		+116
+80		+170
+80		 +49
+40		+55
+40		+62
+40		+76
+40		+98
+40		+130
+40		 +31
+25		+34
+25		+40
+25		+47
+25		+61
+25		+83
+25
1018 +333
+290		+400
+290		 +177
+150		+193
+150		+260
+150		 +122
+95		+138
+95		+205
+95		 +61
+50		+68
+50		+77
+50		+93
+50		+120
+50		+160
+50		 +40
+32		+43
+32		+50
+32		+59
+32		+75
+32		+102
+32
1830 +352
+300		+430
+300		 +193
+160		+212
+160		+290
+160		 +143
+110		+162
+110		+240
+110		 +78
+65		+86
+65		+98
+65		+117
+65		+149
+65		+195
+65		 +49
+40		+53
+40		+61
+40		+73
+40		+92
+40		+124
+40
3040 +372
+310		+470
+310		 +209
+170		+232
+170		+330
+170		 +159
+120		+182
+120		+280
+120		 +96

+80		 +105

+80		 +119

+80		 +142

+80		 +180

+80		 +240

+80		 +61

+50		 +66

+50		 +75

+50		 +89

+50		 +112

+50		 +150

+50
4050 +382
+320		+480
+320		 +219
+180		+242
+180		+340
+180		 +169
+130		+192
+130		+290
+130
5065 +414
+340		+530
+340		 +236
+264		+264
+190		+380
+190		 +186
+140		+214
+140		+330
+140		 +119

+100		 +130

+100		 +146

+100		 +174

+100		 +220

+100		 +290

+100		 +73

+60		 +79

+60		 +90

+60		 +106

+60		 +134

+60		 +180

+60
6580 +434
+360		+550
+360		 +246
+200		+174
+200		+390
+200		 +196
+150		+224
+150		+340
+150
80100 +467
+380		+600
+380		 +274
+220		+307
+220		+440
+220		 +224
+170		+257
+170		+390
+170		 +142

+120		 +155

+120		 +174

+120		 +207

+120		 +260

+120		 +340

+120		 +87

+72		 +94

+72		 +107

+72		 +126

+72		 +159

+72		 +212

+72
100120 +497
+410		+630
+410		 +294
+240		+327
+240		+460
+240		 +234
+180		+267
+180		+400
+180
120140 +560
+460		+710
+460		 +323
+260		+360
+260		+510
+260		 +263
+200		+300
+200		+450
+200		 +170

+145		 +185

+145		 +208

+145		 +245

+145		 +305

+145		 +395

+145		 +103

+85		 +110

+85		 +125

+85		 +148

+85		 +185

+85		 +245

+85
140160 +620
+520		+770
+520		 +343
+280		+380
+280		+530
+280		 +273
+210		+310
+210		+460
+210
160180 +680
+580		+830
+580		 +373
+310		+410
+310		+560
+310		 +293
+230		+330
+230		+480
+230
180200 +775
+660		+950
+660		 +412
+340		+455
+340		+630
+340		 +312
+240		+355
+240		+530
+240		 +199

+170		 +216

+170		 +242

+170		 +285

+170		 +355

+170		 +460

+170		 +120

+100		 +129

+100		 +146

+100		 +172

+100		 +215

+100		 +285

+100
200225 +855
+740		+1030
+740		 +452
+380		+495
+380		+670
+380		 +332
+260		+375
+260		+550
+260
225250 +935
+820		+1110
+820		 +492
+420		+535
+420		+710
+420		 +352
+280		+395
+280		+570
+280
250280 +1050
+920		+1240
+920		 +561
+480		+610
+480		+800
+480		 +381
+300		+430
+300		+620
+300		 +222

+190		 +242

+190		 +271

+190		 +320

+190		 +400

+190		 +510

+190		 +133

+110		 +142

+110		 +162

+110		 +191

+110		 +240

+110		 +320

+110
280315 +1180
+1050		+1370
+1050		 +621
+540		+670
+540		+860
+540		 +411
+330		+460
+330		+650
+330
315355 +1340
+1200		+1560
+1300		 +689
+600		+740
+600		+960
+600		 +449
+360		+500
+360		+720
+360		 +246

++210		 +267

+210		 +299

+210		 +350

+210		 +440

+210		 +570

+210		 +150

+125		 +161

+125		 +182

+125		 +214

+125		 +256

+125		 +355

+125
355400 +1490
+1350		+1710
+1350		 +769
+680		+820
+680		+1040
+680		 +489
+400		+540
+400		+760
+400
400450 +1655
+1500		+1900
+1500		 +857
+760		+915
+760		+1160
+760		 +537
+440		+595
+440		+840
+440		 +270

+230		 +293

+230		 +327

+230		 +385

+230		 +480

+230		 +630

+230		 +162

+135		 +175

+135		 +198

+135		 +232

+135		 +290

+135		 +385

+135
450500 +1805
+1650		+2050
+1650		 +937
+840		+995
+840		+1240
+840		 +577
+480		+635
+480		+880
+480
Vrijwaring: aan deze gegevens kunnen geen rechten worden ontleend. Gebruik van deze gegevens is op eigen risico.
Staat de gezochte tolerantie er niet tussen ? Deze calculator (download, excel) berekent alle grensmaatafwijkingen, alternatief is deze online calculator.

© Mark Nauta
grootste en kleinste grensmaatafwijking in μm voor gaten, tolerantieklasse F t ⁄ m H
nominale
maat
in mm		FGH
bovent ⁄ m 56789 567 12345678910111213141516
13 +10
+6		+12
+6		+16
+6		+20
+6		+31
+6		 +6
+2		+8
+2		+12
+2		 +0.8
0		+1.2
0		+2
0		+3
0		+4
0		+6
0		+10
0		+14
0		+25
0		+40
0		+60
0		+100
0		+140
0		+250
0		+400
0		+600
0
36 +15
+10		+18
+10		+22
+10		+28
+10		+40
+10		 +9
+4		+12
+4		+16
+4		 +1
0		+1.5
0		+2.5
0		+4
0		+5
0		+8
0		+12
0		+18
0		+30
0		+48
0		+75
0		+120
0		+180
0		+300
0		+480
0		+750
0
610 +19
+13		+22
+13		+28
+13		+35
+13		+49
+13		 +11
+5		+14
+5		+20
+5		 +1
0		+1.5
0		+2.5
0		+4
0		+6
0		+9
0		+15
0		+22
0		+36
0		+58
0		+90
0		+150
0		+220
0		+360
0		+580
0		+900
0
1018 +24
+16		+27
+16		+34
+16		+43
+16		+59
+16		 +14
+6		+17
+6		+24
+6		 +1.2
0		+2
0		+3
0		+5
0		+8
0		+11
0		+18
0		+27
0		+43
0		+70
0		+110
0		+180
0		+270
0		+430
0		+700
0		+1100
0
1830 +29
+20		+33
+20		+41
+20		+53
+20		+72
+20		 +16
+7		+20
+7		+28
+7		 +1.5
0		+2.5
0		+4
0		+6
0		+9
0		+13
0		+21
0		+33
0		+52
0		+84
0		+130
0		+210
0		+330
0		+520
0		+840
0		+1300
0
3050 +36
+20		+41
+25		+50
+25		+64
+25		+87
+25		 +20
+9		+25
+9		+34
+9		 +1.5
0		+2.5
0		+4
0		+7
0		+11
0		+16
0		+25
0		+39
0		+62
0		+100
0		+160
0		+250
0		+390
0		+620
0		+1000
0		+1600
0
5080 +43
+30		+49
+30		+60
+30		+76
+30		+104
+30		 +23
+10		+29
+10		+40
+10		 +2
0		+3
0		+5
0		+8
0		+13
0		+19
0		+30
0		+46
0		+74
0		+120
0		+190
0		+300
0		+460
0		+740
0		+1200
0		+1900
0
80120 +51
+36		+58
+36		+71
+36		+90
+36		+123
+36		 +27
+12		+34
+12		+47
+12		 +2.5
0		+4
0		+6
0		+10
0		+15
0		+22
0		+35
0		+54
0		+87
0		+140
0		+220
0		+350
0		+540
0		+870
0		+1400
0		+2200
0
120180 +61
+43		+68
+43		+83
+43		+106
+43		+143
+43		 +32
+14		+39
+14		+54
+14		 +3.5
0		+5
0		+8
0		+12
0		+18
0		+25
0		+40
0		+63
0		+100
0		+160
0		+250
0		+400
0		+630
0		+1000
0		+1600
0		+2500
0
180250 +70
+50		+79
+50		+96
+50		+122
+50		+165
+50		 +35
+15		+44
+15		+61
+15		 +4.5
0		+7
0		+10
0		+14
0		+20
0		+29
0		+46
0		+72
0		+115
0		+185
0		+290
0		+460
0		+720
0		+1150
0		+1850
0		+2900
0
250315 +79
+56		+88
+56		+108
+56		+137
+56		+186
+56		 +40
+17		+49
+17		+69
+17		 +6
0		+8
0		+12
0		+16
0		+23
0		+32
0		+52
0		+81
0		+130
0		+210
0		+320
0		+520
0		+810
0		+1300
0		+2100
0		+3200
0
315400 +87
+62		+98
+62		+119
+62		+151
+62		+202
+62		 +43
+18		+54
+18		+75
+18		 +7
0		+9
0		+13
0		+18
0		+25
0		+36
0		+57
0		+89
0		+140
0		+230
0		+360
0		+570
0		+890
0		+1400
0		+2300
0		+3600
0
400500 +95
+68		+108
+68		+131
+68		+165
+68		+223
+68		 +47
+20		+60
+20		+83
+20		 +8
0		+10
0		+15
0		+20
0		+27
0		+40
0		+63
0		+97
0		+155
0		+250
0		+400
0		+630
0		+970
0		+1550
0		+2500
0		+4000
0
Vrijwaring: aan deze gegevens kunnen geen rechten worden ontleend. Gebruik van deze gegevens is op eigen risico.
Staat de gezochte tolerantie er niet tussen ? Deze calculator (download, excel) berekent alle grensmaatafwijkingen, alternatief is deze online calculator.

© Mark Nauta

grootste en kleinste grensmaatafwijking in μm voor gaten, tolerantieklasse j en js
nominale
maat
in mm		jjs
bovent ⁄ m67812345678910111213141516
13 +2
-4		+4
-6		+6
-8		 +0.4
-0.4		+0.6
-0.6		+1
-1		+1.5
-1.5		+2
-2		+3
-3		+5
-5		+7
-7		+12.5
-12.5		+20
-20		+30
-30		+50
-50		+70
-70		+125
-125		+200
-200		+300
-300
36 +5
-3		+6
-6		+10
-8		 +0.5
-0.5		+0.75
-0.75		+1.25
-1.25		+2
-2		+2.5
-2.5		+4
-4		+6
-6		+9
-9		+15
-15		+24
-24		+37.5
-37.5		+60
-60		+90
-90		+150
-150		+240
-240		+375
-375
610 +5
-4		+8
-7		+12
-10		 +0.5
-0.5		+0.75
-0.75		+1.25
-1.25		+2
-2		+3
-3		+4.5
-4.5		+7.5
-7.5		+11
-11		+18
-18		+29
-29		+45
-45		+75
-75		+110
-110		+180
-180		+290
-290		+450
-450
1018 +6
-5		+10
-8		+15
-12		 +0.6
-0.6		+1
-1		+1.5
-1.5		+2.5
-2.5		+4
-4		+5.5
-5.5		+9
-9		+13.5
-13.5		+21.5
-21.5		+35
-35		+55
-55		+90
-90		+135
-135		+215
-215		+350
-350		+550
-550
1830 +8
-5		+12
-9		+20
-13		 +0.75
-0.75		+1.25
-1.25		+2
-2		+3
-3		+4.5
-4.5		+6.5
-6.5		+10.5
-10.5		+16.5
-16.5		+26
-26		+42
-42		+65
-65		+105
-105		+165
-165		+260
-260		+420
-420		+650
-650
3050 +10
-6		+14
-11		+24
-15		 +0.75
-0.75		+1.25
-1.25		+2
-2		+3.5
-3.5		+5.5
-5.5		+8
-8		+12.5
-12.5		+19.5
-19.5		+31
-31		+50
-50		+80
-80		+125
-125		+195
-195		+310
-310		+500
-500		+800
-800
5080 +13
-6		+18
-12		+28
-18		 +1
-1		+1.5
-1.5		+2.5
-2.5		+4
-4		+6.5
-6.5		+9.5
-9.5		+15
-15		+23
-23		+37
-37		+60
-60		+95
-95		+150
-150		+230
-230		+370
-370		+600
-600		+950
-950
80120 +16
-6		+22
-13		+34
-20		 +1.25
-1.25		+2
-2		+3
-3		+5
-5		+7.5
-7.5		+11
-11		+17.5
-17.5		+27
-27		+43.5
-43.5		+70
-70		+110
-110		+175
-175		+270
-270		+435
-435		+700
-700		+1100
-1100
120180 +18
-7		+26
-14		+41
-22		 +1.75
-1.75		+2.5
-2.5		+4
-4		+6
-6		+9
-9		+12.5
-12.5		+20
-20		+31.5
-31.5		+50
-50		+80
-80		+125
-125		+200
-200		+315
-315		+500
-500		+800
-800		+1250
-1250
180250 +22
-7		+30
-16		+47
-25		 +2.25
-2.25		+3.5
-3.5		+5
-5		+7
-7		+10
-10		+14.5
-14.5		+23
-23		+36
-36		+57.5
-57.5		+92.5
-92.5		+145
-145		+230
-230		+360
-360		+575
-575		+925
-925		+1450
-1450
250315 +25
-7		+36
-16		+55
-26		 +3
-3		+4
-4		+6
-6		+8
-8		+11.5
-11.5		+16
-16		+26
-26		+40.5
-40.5		+65
-65		+105
-105		+160
-160		+260
-260		+405
-405		+650
-650		+1050
-1050		+1600
-1600
315400 +29
-7		+39
-18		+60
-29		 +3.5
-3.5		+4.5
-4.5		+6.5
-6.5		+9
-9		+12.5
-12.5		+18
-18		+28.5
-28.5		+44.5
-44.5		+70
-70		+115
-115		+180
-180		+285
-285		+445
-445		+700
-700		+1150
-1150		+1800
-1800
400500 +33
-7		+43
-20		+66
-31		 +4
-4		+5
-5		+7.5
-7.5		+10
-10		+13.5
-13.5		+20
-20		+31.5
-31.5		+48.5
-48.5		+77.5
-77.5		+125
-125		+200
-200		+315
-315		+485
-485		+775
-775		+1250
-1250		+2000
-2000
Vrijwaring: aan deze gegevens kunnen geen rechten worden ontleend. Gebruik van deze gegevens is op eigen risico.
Staat de gezochte tolerantie er niet tussen ? Deze calculator (download, excel) berekent alle grensmaatafwijkingen, alternatief is deze online calculator.

© Mark Nauta

grootste en kleinste grensmaatafwijking in μm voor gaten, tolerantieklasse K t ⁄ m R
nominale
maat
in mm		 K M N P R
bovent ⁄ m5678 5678 567891011 56789 5678
13 0
-4		0
-6		0
-10		0
-14		 -2
-6		-2
-8		-2
-12		- -4
-8		-4
-10		-4
-14		-4
-18		-4
-29		-4
-44		-4
-64		 -6
-10		-6
-12		-6
-16		-6
-20		-6
-31		 -10
-14		-10
-16		-10
-20		-10
-24
36 0
-5		+2
-6		+3
-9		+5
-13		 -3
-8		-1
-9		0
-12		+2
-16		 -7
-12		-5
-13		-4
-16		-2
-20		0
-30		0
-48		0
-75		 -11
-16		-9
-17		-8
-20		-12
-30		-12
-42		 -14
-19		-12
-20		-11
-23		-15
-33
610 +1
-5		+2
-7		+5
-10		+6
-16		 -4
-10		-3
-12		0
-15		+1
-21		 -8
-14		-7
-16		-4
-19		-3
-25		0
-36		0
-58		0
-90		 -13
-19		-12
-21		-9
-24		-15
-37		-15
-51		 -17
-23		-16
-25		-13
-28		-19
-41
1018 +2
-6		+2
-9		+6
-12		+8
-19		 -4
-12		-4
-15		0
-18		+2
-25		 -9
-17		-9
-20		-5
-23		-3
-30		0
-43		0
-70		0
-110		 -15
-23		-15
-26		-11
-29		-18
-45		-18
-61		 -20
-28		-20
-31		-16
-34		-23
-50
1830 +1
-8		+2
-11		+6
-15		+10
-23		 -5
-14		-4
-17		0
-21		+4
-29		 -12
-21		-11
-24		-7
-28		-3
-36		0
-52		0
-84		0
130		 -19
-28		-18
-31		-14
-35		-22
-55		-22
-74		 -25
-34		-24
-37		-20
-41		-28
-61
3050 +2
-9		+3
-13		+7
-18		+12
-27		 -5
-16		-4
-20		0
-25		+5
-34		 -13
-24		-12
-28		-8
-33		-3
-42		0
-62		0
-100		0
-160		 -22
-33		-21
-37		-17
-42		-26
-65		-26
-88		 -30
-41		-29
-45		-25
-50		-34
-73
5065 +3

-10		+4

-15		+9

-21		+14

-32		 -6

-19		-5

-24		0

-30		+5

-41		 -15

-28		-14

-33		-9

-39		-4

-50		0

-74		0

-120		0

-190		 -27

-40		-26

-45		-21

-51		-32

-78		-32

-106		 -36
-49		-35
-54		-30
-60		-41
-87
6580 -38
-51		-37
-56		-32
-62		-43
-89
80100 +2

-13		+4

-18		+10

-25		+16

-38		 -8

-23		-6

-28		0

-35		+6

-48		 -18

-33		-16

-38		-10

-45		-4

-58		0

-87		0

-140		0

-220		 -32

-47		-30

-52		-24

-59		-37

-91		-37

-124		 -46
-61		-44
-66		-38
-73		-51
-105
100120 -49
-64		-47
-69		-41
-76		-54
-108
120140 +3

-15		+4

-21		+12

-28		+20

-43		 -9

-27		-8

-33		0

-40		+8

-55		 -21

-39		-20

-45		-12

-52		-4

-67		0

-100		0

-160		0

-250		 -37

-55		-36

-61		-28

-68		-43

-106		-43

-143		 -57
-75		-56
-81		-48
-88		-63
-126
140160 -59
-77		-58
-83		-50
-90		-65
-128
160180 -62
-80		-61
-86		-53
-93		-68
-131
180200 +2

-18		+5

-24		+13

-33		+22

-50		 -11

-31		-8

-37		0

-46		+9

-63		 -25

-45		-22

-51		-14

-60		-5

-77		0

-115		0

-185		0

-290		 -44

-64		-41

-70		-33

-79		-50

-122		-50

-165		 -71
-91		-68
-97		-60
-106		-77
-149
200225 -74
-94		-71
-100		-63
-109		-80
-152
225250 -78
-98		-75
-104		-67
-113		-84
-156
250280 +3

-20		+5

-27		+16

-36		+25

-56		 -13

-36		-9

-41		0

-52		+9

-72		 -27

-50		-25

-57		-14

-66		-5

-86		0

-130		0

-210		0

-320		 -49

-72		-47

-79		-36

-88		-56

-137		-56

-186		 -87
-110		-85
-117		-74
-126		-94
-175
280315 -91
-114		-89
-121		-78
-130		-98
-179
315355 +3

-22		+7

-29		+17

-40		+28

-61		 -14

-39		-10

-46		0

-57		+11

-78		 -30

-55		-26

-62		-16

-73		-5

-94		0

-140		0

-230		0

-360		 -55

-80		-51

-87		-41

-98		-62

-151		-62

-202		 -101
-126		-97
-133		-87
-144		-108
-197
355400 -107
-132		-103
-139		-93
-150		-114
-203
400450 +2

-25		+8

-32		+18

-45		+29

-68		 -16

-43		-10

-50		0

-63		+11

-86		 -33

-60		-27

-67		-17

-80		-6

-103		0

-155		0

-250		0

-400		 -61

-88		-55

-95		-45

-108		-68

-165		-68

-223		 -119
-146		-113
-153		-103
-166		-126
-223
450500 -125
-152		-119
-159		-109
-172		-132
-229
Vrijwaring: aan deze gegevens kunnen geen rechten worden ontleend. Gebruik van deze gegevens is op eigen risico.
Staat de gezochte tolerantie er niet tussen ? Deze calculator (download, excel) berekent alle grensmaatafwijkingen, alternatief is deze online calculator.

© Mark Nauta

grootste en kleinste grensmaatafwijking in μm voor gaten, tolerantieklasse S t ⁄ m ZC
nominale
maat
in mm		 S T U V X Y Z ZA ZB ZC
bovent ⁄ m 567 67 67 67 67 7 78 78 89 89
13 -14
-18		-14
-20		14
-24		 -- -18
-24		-18
-28		 -- -20
-26		-20
-30		 - -26
-36		-26
-40		 -32
-42		-32
-46		 -40
-54		-40
-65		 -60
-74		-60
-85
36 -18
-23		-16
-24		-15
-27		 -- -20
-28		-19
-31		 -- -25
-33		-24
-36		 - -31
-43		-35
-53		 -38
-50		-42
-60		 -50
-68		-50
-80		 -80
-98		-80
-110
610 -21
-27		-20
-29		-17
-32		 -- -25
-34		-22
-37		 -- -31
-40		-28
-43		 - -36
-51		-42
-64		 -46
-61		-52
-74		 -67
-89		-67
-103		 -97
-119		-97
-133
1014 -25

-33		-25

-36		-21

-39		 -- -30

-41		-26

-44		 -- -37
-48		-33
-51		 - -43
-61		-50
-77
1418 -36
-77		-32
-50		 -42
-53		-38
-56		 - -53
-71		-60
-87
1824 -32

-41		-31

-44		-27

-48		 -- -37
-50		-33
-54		 -43
-56		-39
-60		 -50
-63		-46
-67		 -55
-76		 -65
-86		-73
-106
2430 -37
-50		-33
-54		 -44
-57		-40
-61		 -51
-64		-47
-68		 -60
-73		-56
-77		 -67
-88		 -80
-101		-88
-121
3040 -39

-50		-38

-54		-34

-59		 -43
-59		-39
-64		 -55
-71		-51
-76		 -63
-79		-59
-84		 -75
-91		-71
-96		 -85
-110		 -103
-128		-112
-151
4050 -49
-65		-45
-70		 -65
-81		-61
-86		 -76
-92		-72
-97		 -92
-108		-88
-113		 -105
-130		 -127
-152		-136
-175
5065 -48
-61		-47
-66		-42
-72		 -60
-79		-55
-85		 -81
-100		-76
-106		 -96
-115		-91
-121		 -116
-135		-111
-141		 -133
-163		 -161
-191		-172
-218
6580 -54
-67		-53
-72		-48
-78		 -69
-88		-64
-94		 -96
-115		-91
-121		 -114
-133		-109
-139		 -140
-159		-135
-165		 -163
-193		 -199
-229		-210
-256
80100 -66
-81		-64
-86		-58
-93		 -84
-106		-78
-113		 -117
-139		-111
-146		 -139
-161		-133
-168		 -171
-193		-165
-200		 -201
-236		 -245
-280		-258
-312
100120 -74
-89		-72
-94		-66
-101		 -97
-119		-91
-126		 -137
-159		-131
-166		 -165
-187		-159
-194		 -203
-225		-197
-232		 -241
-276		 -297
-332		-310
-364
120140 -86
-104		-85
-110		-77
-117		 -115
-140		-107
-147		 -163
-188		-155
-195		 -195
-220		-187
-227		 -241
-266		-233
-273		 -285
-325		 -350
-390		-365
-428
140160 -94
-112		-93
-118		-85
-125		 -127
-152		-119
-159		 -138
-208		-175
-215		 -221
-246		-213
-253		 -273
-298		-265
-305		 -325
-365		 -400
-440		-415
-478
160180 -102
-120		-101
-126		-93
-133		 -139
-164		-131
-171		 -203
-228		-195
-235		 -245
-270		-237
-277		 -303
-328		-295
-335		 -365
-405		 -450
-490		-465
-528
180200 -116
-136		-113
-142		-105
-151		 -157
-186		-149
-195		 -227
-256		-219
-265		 -275
-304		-267
-313		 -341
-370		-333
-379		 -408
-454		 -503
-549		-520
-592
200225 -124
-144		-121
-150		-113
-159		 -171
-200		-163
-209		 -249
-278		-241
-287		 -301
-330		-293
-339		 -376
-405		-368
-414		 -453
-499		 -558
-604		-575
-647
225250 -134
-154		-131
-160		-123
-169		 -187
-216		-179
-225		 -275
-304		-267
-313		 -331
-360		-323
-369		 -416
-445		-408
-454		 -503
-549		 -623
-669		-640
-712
250280 -151
-174		-149
-181		-138
-190		 -209
-241		-198
-250		 -306
-338		-295
-347		 -376
-408		-365
-417		 -466
-498		-455
-507		 -560
-612		 -690
-742		-710
-791
280315 -163
-186		-161
-193		-150
-202		 -231
-263		-220
-272		 -341
-373		-330
-382		 -416
-448		-405
-457		 -516
-548		-505
-557		 -630
-682		 -770
-822		-790
-871
315355 -183
-208		-179
-215		-169
-226		 -257
-293		-247
-304		 -379
-415		-369
-426		 -464
-500		-454
-511		 -579
-615		-569
-626		 -709
-766		 -879
-936		-900
-989
355400 -201
-226		-197
-233		-187
-244		 -283
-319		-273
-330		 -424
-460		-414
-471		 -519
-555		-509
-566		 -649
-685		-639
-696		 -799
-856		 -979
-1036		-1000
-1089
400450 -225
-252		-219
-259		-209
-272		 -317
-357		-307
-370		 -477
-517		-467
-530		 -582
-622		-572
-635		 -727
-767		-717
-780		 -897
-960		 -1077
-1140		-1100
-1197
450500 -245
-272		-239
-279		-229
-292		 -347
-387		-337
-400		 -527
-567		-517
-580		 -647
-687		-637
-700		 -807
-847		-797
-860		 -977
-1040		 -1227
-1290		-1250
-1347
Vrijwaring: aan deze gegevens kunnen geen rechten worden ontleend. Gebruik van deze gegevens is op eigen risico.
Staat de gezochte tolerantie er niet tussen ? Deze calculator (download, excel) berekent alle grensmaatafwijkingen, alternatief is deze online calculator.

© Mark Nauta

grootste en kleinste grensmaatafwijking in μm voor assen, tolerantieklasse a t ⁄ m e
nominale
maat
in mm		abcde
bovent ⁄ m 911 8911 8911 567891011 56789
13 -270
-295		-270
-330		 -140
-154		-140
-165		-140
-200		 -60
-74		-60
-85		-60
-120		 -20
-24		-20
-26		-20
-30		-20
34-		-20
-45		-20
-60		-20
-80		 -14
-18		-14
-20		-14
-24		-14
-28		-14
-39
36 -270
-300		-270
-345		 -140
-158		-140
-170		-140
-215		 -70
-88		-70
-100		-70
-145		 -30
-35		-30
-38		-30
-42		-30
-48		-30
-60		-30
-78		-30
-105		 -20
-25		-20
-28		-20
-32		-20
-38		-20
-50
610 -280
-316		-280
-370		 -150
-172		-150
-186		-150
-240		 -80
-102		-80
-116		-80
-170		 -40
-46		-40
-49		-40
-55		-40
-62		-40
-76		-40
-98		-40
-130		 -25
-31		-25
-34		-25
-40		-25
-47		-25
-61
1018 -290
-333		-290
-400		 -150
-177		-150
-193		-150
-260		 -95
-122		-95
-138		-95
-205		 -50
-58		-50
-61		-50
-68		-50
-77		-50
-93		-50
-120		-50
-160		 -32
-40		-32
-43		-32
-50		-32
-59		-32
-75
1830 -300
-352		-300
-430		 -160
-193		-160
-212		-160
-290		 -110
-143		-110
-162		-110
-240		 -65
-74		-65
-78		-65
-86		-65
-98		-65
-117		-65
-149		-65
-195		 -40
-49		-40
-53		-40
-61		-40
-73		-40
-92
3040 -310
-372		-310
-470		 -170
-209		-170
-232		-170
-330		 -120
-159		-120
-182		-120
-280		 -80

-91		-80

-96		-80

-105		-80

-119		-80

-142		-80

-180		-80

-240		 -50

-61		-50

-66		-50

-75		-50

-89		-50

-112
4050 -320
-382		-320
-480		 -180
-219		-180
-242		-180
-340		 -130
-169		-130
-192		-130
-290
5065 -340
-414		-340
-530		 -190
-236		-190
-264		-190
-380		 -140
-186		-140
-214		-140
-330		 -100

-113		-100

-119		-100

-130		-100

-146		-100

-174		-100

-220		-100

-290		 -60

-73		-60

-79		-60

-90		-60

-106		-60

-134
6580 -360
-434		-360
-550		 -200
-246		-200
-274		-200
-390		 -150
-196		-150
-224		-150
-340
80100 -380
-467		-380
-600		 -220
-274		-220
-307		-220
-440		 -170
-224		-170
-257		-170
-390		 -120

-135		-120

-142		-120

-155		-120

-174		-120

-207		-120

-260		-120

-340		 -72

-87		-72

-94		-72

-107		-72

-126		-72

-159
100120 -410
-497		-410
-630		 -240
-294		-240
-327		-240
-460		 -180
-234		-180
-267		-180
-400
120140 -460
-560		-460
-710		 -260
-323		-260
-360		-260
-510		 -200
-263		-200
-300		-200
-450		 -145

-163		-145

-170		-145

-185		-145

-208		-145

-245		-145

-305		-145

-395		 -85

-103		-85

-110		-85

-125		-85

-148		-85

-185
140160 -520
-620		-520
-770		 -280
-343		-280
-380		-280
-530		 -210
-273		-210
-310		-210
-460
160180 -580
-680		-580
-830		 -310
-373		-310
-410		-310
-560		 -230
-293		-230
-330		-230
-480
180200 -660
-775		-660
-950		 -340
-412		-340
-455		-340
-630		 -240
-312		-240
-355		-240
-530		 -170

-190		-170

-199		-170

-216		-170

-242		-170

-285		-170

-355		-170

-460		 -100

-120		-100

-129		-100

-146		-100

-172		-100

-215
200225 -740
-855		-740
-1030		 -380
-452		-380
-495		-380
-670		 -260
-332		-260
-375		-260
-550
225250 -820
-935		-820
-1110		 -420
-492		-420
-535		-420
-710		 -280
-352		-280
-395		-280
-570
250280 -920
-1050		-920
-1240		 -480
-561		-480
-610		-480
-800		 -300
-381		-300
-430		-300
-620		 -190

-213		-190

-222		-190

-242		-190

-271		-190

-320		-190

-400		-190

-510		 -110

-133		-110

-142		-110

-162		-110

-191		-110

-240
280315 -1050
-1180		-1050
-1370		 -540
-621		-540
-670		-540
-860		 -330
-411		-330
-460		-330
-650
315355 -1200
-1340		-1200
-1560		 -600
-689		-600
-740		-600
-960		 -360
-449		-360
-500		-360
-720		 -210

-235		-210

-246		-210

-267		-210

-299		-210

-350		-210

-440		-210

-570		 -125

-150		-125

-161		-125

-182		-125

-214		-125

-265
355400 -1350
-1490		-1350
-1710		 -680
-769		-680
-820		-680
-1040		 -400
-489		-400
-540		-400
-760
400450 -1500
-1655		-1500
-1900		 -760
-857		-760
-915		-760
-1160		 -440
-537		-440
-595		-440
-840		 -230

-257		-230

-270		-230

-293		-230

-327		-230

-385		-230

-480		-230

-630		 -135

-162		-135

-175		-135

-198		-135

-232		-135

-290
450500 -1650
-1805		-1650
-2050		 -840
-937		-840
-995		-840
-1240		 -480
-577		-480
-635		-480
-880
Vrijwaring: aan deze gegevens kunnen geen rechten worden ontleend. Gebruik van deze gegevens is op eigen risico.
Staat de gezochte tolerantie er niet tussen ? Deze calculator (download, excel) berekent alle grensmaatafwijkingen, alternatief is deze online calculator.

© Mark Nauta
grootste en kleinste grensmaatafwijking in μm voor assen, tolerantieklasse f t ⁄ m h
nominale
maat
size
in mm		fgh
bovent ⁄ m 456789 4567 12345678910111213141516
13 -6
-9		-6
-10		-6
-12		-6
-16		-6
-20		-6
-31		 -2
-5		-2
-6		-2
-8		-2
-12		 0
-0.8		0
-1.2		0
-2		0
-3		0
-4		0
-6		0
-10		0
-14		0
-25		0
-40		0
-60		0
-100		0
-140		0
-250		0
-400		0
-600
36 -10
-14		-10
-15		-10
-18		-10
-22		-10
-28		-10
-40		 -4
-8		-4
-9		-4
-12		-4
-16		 0
-1		0
-1.5		0
-2.5		0
-4		0
-5		0
-8		0
-12		0
-18		0
-30		0
-48		0
-75		0
-120		0
-180		0
-300		0
-480		0
-750
610 -13
-17		-13
-19		-13
-22		-13
-28		-13
-35		-13
-49		 -5
-9		-5
-11		-5
-14		-5
-20		 0
-1		0
-1.5		0
-2.5		0
-4		0
-6		0
-9		0
-15		0
-22		0
-36		0
-58		0
-90		0
-150		0
-220		0
-360		0
-580		0
-900
1018 -16
-21		-16
-24		-16
-27		-16
-34		-16
-43		-16
-59		 -6
-11		-6
-14		-6
-17		-6
-24		 0
-1.2		0
-2		0
-3		0
-5		0
-8		0
-11		0
-18		0
-27		0
-43		0
-70		0
-110		0
-180		0
-270		0
-430		0
-700		0
-1100
1830 -20
-26		-20
-29		-20
-33		-20
-41		-20
-53		-20
-72		 -7
-13		-7
-16		-7
-20		-7
-28		 0
-1.5		0
-2.5		0
-4		0
-6		0
-9		0
-13		0
-21		0
-33		0
-52		0
-84		0
-130		0
-210		0
-330		0
-520		0
-840		0
-1300
3050 -25
-32		-25
-36		-25
-41		-25
-50		-25
-64		-25
-87		 -9
-16		-9
-20		-9
-25		-9
-34		 0
-1.5		0
-2.5		0
-4		0
-7		0
-11		0
-16		0
-25		0
-39		0
-62		0
-100		0
-160		0
-250		0
-390		0
-620		0
-1000		0
-1600
5080 -30
-38		-30
-43		-30
-49		-30
-60		-30
-76		-30
-104		 -10
-18		-10
-23		-10
-29		-10
-40		 0
-2		0
-3		0
-5		0
-8		0
-13		0
-19		0
-30		0
-46		0
-74		0
-120		0
-190		0
-300		0
-460		0
-740		0
-1200		0
-1900
80120 -36
-46		-36
-51		-36
-58		-36
-71		-36
-90		-36
-123		 -12
-22		-12
-27		-12
-34		-12
-47		 0
-2.5		0
-4		0
-6		0
-10		0
-15		0
-22		0
-35		0
-54		0
-87		0
-140		0
-220		0
-350		0
-540		0
-870		0
-1400		0
-2200
120180 -43
-55		-43
-61		-43
-68		-43
-83		-43
-106		-43
-143		 -14
-26		-14
-32		-14
-39		-14
-54		 0
-3.5		0
-5		0
-8		0
-12		0
-18		0
-25		0
-40		0
-63		0
-100		0
-160		0
-250		0
-400		0
-630		0
-1000		0
-1600		0
-2500
180250 -50
-64		-50
-70		-50
-79		-50
-96		-50
-122		-50
-165		 -15
-29		-15
-35		-15
-44		-15
-61		 0
-4.5		0
-7		0
-10		0
-14		0
-20		0
-29		0
-46		0
-72		0
-115		0
-185		0
-290		0
-460		0
-720		0
-1150		0
-1850		0
-2900
250315 -56
-72		-56
-79		-56
-88		-56
-108		-56
-137		-56
-186		 -17
-33		-17
-40		-17
-49		-17
-69		 0
-6		0
-8		0
-12		0
-16		0
-23		0
-32		0
-52		0
-81		0
-130		0
-210		0
-320		0
-520		0
-810		0
-1300		0
-2100		0
-3200
315400 -62
-80		-62
-87		-62
-98		-62
-119		-62
-151		-62
-202		 -18
-36		-18
-43		-18
-54		-18
-75		 0
-7		0
-9		0
-13		0
-18		0
-25		0
-36		0
-57		0
-89		0
-140		0
-230		0
-360		0
-570		0
-890		0
-1400		0
-2300		0
-3600
400500 -68
-88		-68
-95		-68
-108		-68
-131		-68
-165		-68
-223		 -20
-40		-20
-47		-20
-60		-20
-83		 0
-8		0
-10		0
-15		0
-20		0
-27		0
-40		0
-63		0
-97		0
-155		0
-250		0
-400		0
-630		0
-970		0
-1550		0
-2500		0
-4000
Vrijwaring: aan deze gegevens kunnen geen rechten worden ontleend. Gebruik van deze gegevens is op eigen risico.
Staat de gezochte tolerantie er niet tussen ? Deze calculator (download, excel) berekent alle grensmaatafwijkingen, alternatief is deze online calculator.

© Mark Nauta

grootste en kleinste grensmaatafwijking in μm voor assen, tolerantieklasse j en js
nominale
maat
in mm		jjs
bovent ⁄ m56712345678910111213141516
13 +2
-2		+4
-2		+6
-4		 +0.4
-0.4		+0.6
-0.6		+1
-1		+1.5
-1.5		+2
-2		+3
-3		+5
-5		+7
-7		+12.5
-12.5		+20
-20		+30
-30		+50
-50		+70
-70		+125
-125		+200
-200		+300
-300
36 +3
-2		+6
-2		+8
-4		 +0.5
-0.5		+0.75
-0.75		+1.25
-1.25		+2
-2		+2.5
-2.5		+4
-4		+6
-6		+9
-9		+15
-15		+24
-24		+37.5
-37.5		+60
-60		+90
-90		+150
-150		+240
-240		+375
-375
610 +4
-2		+7
-2		+10
-5		 +0.5
-0.5		+0.75
-0.75		+1.25
-1.25		+2
-2		+3
-3		+4.5
-4.5		+7.5
-7.5		+11
-11		+18
-18		+29
-29		+45
-45		+75
-75		+110
-110		+180
-180		+290
-290		+450
-450
1018 +5
-3		+8
-3		+12
-6		 +0.6
-0.6		+1
-1		+1.5
-1.5		+2.5
-2.5		+4
-4		+5.5
-5.5		+9
-9		+13.5
-13.5		+21.5
-21.5		+35
-35		+55
-55		+90
-90		+135
-135		+215
-215		+350
-350		+550
-550
1830 +5
-4		+9
-4		+13
-8		 +0.75
-0.75		+1.25
-1.25		+2
-2		+3
-3		+4.5
-4.5		+6.5
-6.5		+10.5
-10.5		+16.5
-16.5		+26
-26		+42
-42		+65
-65		+105
-105		+165
-165		+260
-260		+420
-420		+650
-650
3050 +6
-5		+11
-5		+15
-10		 +0.75
-0.75		+1.25
-1.25		+2
-2		+3.5
-3.5		+5.5
-5.5		+8
-8		+12.5
-12.5		+19.5
-19.5		+31
-31		+50
-50		+80
-80		+125
-125		+195
-195		+310
-310		+500
-500		+800
-800
5080 +6
-7		+12
-7		+18
-12		 +1
-1		+1.5
-1.5		+2.5
-2.5		+4
-4		+6.5
-6.5		+9.5
-9.5		+15
-15		+23
-23		+37
-37		+60
-60		+95
-95		+150
-150		+230
-230		+370
-370		+600
-600		+950
-950
80120 +6
-9		+13
-9		+20
-15		 +1.25
-1.25		+2
-2		+3
-3		+5
-5		+7.5
-7.5		+11
-11		+17.5
-17.5		+27
-27		+43.5
-43.5		+70
-70		+110
-110		+175
-175		+270
-270		+435
-435		+700
-700		+1100
-1100
120180 +7
-11		+14
-11		+22
-18		 +1.75
-1.75		+2.5
-2.5		+4
-4		+6
-6		+9
-9		+12.5
-12.5		+20
-20		+31.5
-31.5		+50
-50		+80
-80		+125
-125		+200
-200		+315
-315		+500
-500		+800
-800		+1250
-1250
180250 +7
-13		+16
-13		+25
-21		 +2.25
-2.25		+3.5
-3.5		+5
-5		+7
-7		+10
-10		+14.5
-14.5		+23
-23		+36
-36		+57.5
-57.5		+92.5
-92.5		+145
-145		+230
-230		+360
-360		+575
-575		+925
-925		+1450
-1450
250315 +7
-16		+16
-16		+26
-26		 +3
-3		+4
-4		+6
-6		+8
-8		+11.5
-11.5		+16
-16		+26
-26		+40.5
-40.5		+65
-65		+105
-105		+160
-160		+260
-260		+405
-405		+650
-650		+1050
-1050		+1600
-1600
315400 +7
-18		+18
-18		+29
-28		 +3.5
-3.5		+4.5
-4.5		+6.5
-6.5		+9
-9		+12.5
-12.5		+18
-18		+28.5
-28.5		+44.5
-44.5		+70
-70		+115
-115		+180
-180		+285
-285		+445
-445		+700
-700		+1150
-1150		+1800
-1800
400500 +7
-20		+20
-20		+31
-32		 +4
-4		+5
-5		+7.5
-7.5		+10
-10		+13.5
-13.5		+20
-20		+31.5
-31.5		+48.5
-48.5		+77.5
-77.5		+125
-125		+200
-200		+315
-315		+485
-485		+775
-775		+1250
-1250		+2000
-2000
Vrijwaring: aan deze gegevens kunnen geen rechten worden ontleend. Gebruik van deze gegevens is op eigen risico.
Staat de gezochte tolerantie er niet tussen ? Deze calculator (download, excel) berekent alle grensmaatafwijkingen, alternatief is deze online calculator.

© Mark Nauta

grootste en kleinste grensmaatafwijking in μm voor assen, tolerantieklasse k t ⁄ m s
nominale
maat
in mm		 k m n p r s
bovent ⁄ m 4567 4567 4567 4567 4567 4567
13 +3
0		+4
0		+6
0		+10
0		 +5
+2		+6
+2		+8
+2		- +7
+4		+8
+4		+10
+4		+14
+4		 +9
+6		+10
+6		+12
+6		+16
+6		 +13
+10		+14
+10		+16
+10		+20
+10		 +17
+14		+18
+14		+20
+14		+24
+14
36 +5
+1		+6
+1		+9
+1		+13
+1		 +8
+4		+9
+4		+12
+4		+16
+4		 +12
+8		+13
+8		+16
+8		+20
+8		 +16
+12		+17
+12		+20
+12		+24
+12		 +19
+15		+20
+15		+23
+15		+27
+15		 +23
+19		+24
+19		+27
+19		+31
+19
610 +5
+1		+7
+1		+10
+1		+16
+1		 +10
+6		+12
+6		+15
+6		+21
+6		 +14
+10		+16
+10		+19
+10		+25
+10		 +19
+15		+21
+15		+24
+15		+30
+15		 +23
+19		+25
+19		+28
+19		+34
+19		 +27
+23		+29
+23		+32
+23		+38
+23
1018 +6
+1		+9
+1		+12
+1		+19
+1		 +12
+7		+15
+7		+18
+7		+25
+7		 +17
+12		+20
+12		+23
+12		+30
+12		 +23
+18		+26
+18		+29
+18		+36
+18		 +28
+23		+31
+23		+34
+23		+41
+23		 +33
+28		+36
+28		+39
+28		+46
+28
1830 +8
+2		+11
+2		+15
+2		+23
+2		 +14
+8		+17
+8		+21
+8		+29
+8		 +21
+15		+24
+15		+28
+15		+36
+15		 +28
+22		+31
+22		+35
+22		+43
+22		 +34
+28		+37
+28		+41
+28		+49
+28		 +41
+35		+44
+35		+48
+35		+56
+35
3050 +9
+2		+13
+2		+18
+2		+27
+2		 +16
+9		+20
+9		+25
+9		+34
+9		 +24
+17		+28
+17		+33
+17		+42
+17		 +33
+26		+37
+26		+42
+26		+51
+26		 +41
+34		+45
+34		+50
+34		+59
+34		 +50
+43		+54
+43		+59
+43		+68
+43
5065 +10

+2		+15

+2		+21

+2		+32

+2		 +19

+11		+24

+11		+30

+11		+41

+11		 +28

+20		+33

+20		+39

+20		+50

+20		 +40

+32		+45

+32		+51

+32		+62

+32		 +49
+41		+54
+41		+60
+41		+71
+41		 +61
+53		+66
+53		+72
+53		+83
+53
6580 +51
+43		+56
+43		+62
+43		+73
+43		 +67
+59		+72
+59		+78
+59		+89
+59
80100 +13

+3		+18

+3		+25

+3		+38

+3		 +23

+13		+28

+13		+35

+13		+48

+13		 +33

+23		+38

+23		+45

+23		+58

+23		 +47

+37		+52

+37		+59

+37		+72

+37		 +61
+51		+66
+51		+73
+51		+86
+51		 +81
+71		+86
+71		+93
+71		+106
+71
100120 +64
+54		+69
+54		+76
+54		+89
+54		 +89
+79		+94
+79		+101
+79		+114
+79
120140 +15

+3		+21

+3		+28

+3		+43

+3		 +27

+15		+33

+15		+40

+15		+55

+15		 +39

+27		+45

+27		+52

+27		+67

+27		 +55

+43		+61

+43		+68

+43		+83

+43		 +75
+63		+81
+63		+88
+63		+103
+63		 +104
+92		+110
+92		+117
+92		+132
+92
140160 +77
+65		+83
+65		+90
+65		+105
+65		 +112
+100		+118
+100		+125
+100		+140
+100
160180 +80
+68		+86
+68		+93
+68		+108
+68		 +120
+108		+126
+108		+133
+108		+148
+108
180200 +18

+4		+24

+4		+33

+4		+50

+4		 +31

+17		+37

+17		+46

+17		+63

+17		 +45

+31		+51

+31		+60

+31		+77

+31		 +64

+50		+70

+50		+79

+50		+96

+50		 +91
+77		+97
+77		+106
+77		+123
+77		 +136
+122		+142
+122		+151
+122		+168
+122
200225 +94
+80		+100
+80		+109
+80		+126
+80		 +144
+130		+150
+130		+159
+130		+176
+130
225250 +98
+84		+104
+84		+113
+84		+130
+84		 +154
+140		+160
+140		+169
+140		+186
+140
250280 +20

+4		+27

+4		+36

+4		+56

+4		 +36

+20		+43

+20		+52

+20		+72

+20		 +50

+34		+57

+34		+66

+34		+86

+34		 +72

+56		+79

+56		+88

+56		+108

+56		 +110
+94		+117
+94		+126
+94		+146
+94		 +174
+158		+181
+158		+190
+158		+210
+158
280315 +114
+98		+121
+98		+130
+98		+150
+98		 +186
+170		+193
+170		+202
+170		+222
+170
315355 +22

+4		+29

+4		+40

+4		+61

+4		 +39

+21		+46

+21		+57

+21		+78

+21		 +55

+37		+62

+37		+73

+37		+94

+37		 +80

+62		+87

+62		+98

+62		+119

+62		 +126
+108		+133
+108		+144
+108		+165
+108		 +208
+190		+215
+190		+226
+190		+247
+190
355400 +132
+114		+139
+114		+150
+114		+171
+114		 +226
+208		+233
+208		+244
+208		+265
+208
400450 +25

+5		+32

+5		+45

+5		+68

+5		 +43

+23		+50

+23		+63

+23		+86

+23		 +60

+40		+67

+40		+80

+40		+103

+40		 +88

+68		+95

+68		+108

+68		+131

+68		 +146
+126		+153
+126		+166
+126		+189
+126		 +252
+232		+259
+232		+272
+232		+295
+232
450500 +152
+132		+159
+132		+172
+132		+195
+132		 +272
+252		+279
+252		+292
+252		+315
+252
Vrijwaring: aan deze gegevens kunnen geen rechten worden ontleend. Gebruik van deze gegevens is op eigen risico.
Staat de gezochte tolerantie er niet tussen ? Deze calculator (download, excel) berekent alle grensmaatafwijkingen, alternatief is deze online calculator.

© Mark Nauta

grootste en kleinste grensmaatafwijking in μm voor assen, tolerantieklasse t t ⁄ m zc
nominale
maat
in mm		 t u v x y z za zb zc
bovent ⁄ m 567 5678 567 5678 67 67 67 78 78
13 --- +22
+18		+24
+18		+28
+18		+32
+18		 --- +24
+20		+26
+20		+30
+20		+34
+20		 -- +32
+26		+36
+26		 +38
+32		+42
+32		 +50
+40		+54
+40		 +70
+60		+74
+60
36 --- +28
+23		+31
+23		+35
+23		+41
+23		 --- +33
+28		+36
+28		+40
+28		+46
+28		 -- +43
+35		+47
+35		 +50
+42		+54
+42		 +62
+50		+68
+50		 +92
+80		+98
+80
610 --- +34
+28		+37
+28		+43
+28		+50
+28		 --- +40
+34		+43
+34		+49
+34		+56
+34		 -- +51
+42		+57
+42		 +61
+52		+67
+52		 +82
+67		+89
+67		 +112
+97		+119
+97
1014 --- +41
+33		+44
+33		+51
+33		+60
+33		 --- +48
+40		+51
+40		+58
+40		+67
+40		 -- +61
+50		+68
+50		         
1418 --- +41
+33		+44
+33		+51
+33		+60
+33		 +47
+39		+50
+39		+57
+39		 +53
+45		+56
+45		+63
+45		+72
+45		 -- +71
+60		+78
+60		         
1824 --- +50
+41		+54
+41		+62
+41		+74
+41		 +56
+47		+60
+47		+68
+47		 +63
+54		+67
+54		+75
+54		+87
+54		 +76
+63		+84
+63		 +86
+73		+94
+73		         
2430 +50
+41		+54
+41		+62
+41		 +57
+48		+61
+48		+69
+48		+81
+48		 +64
+55		+68
+55		+76
+55		 +73
+64		+77
+64		+85
+64		+97
+64		 +88
+75		+96
+75		 +101
+88		+109
+88		         
3040 +59
+48		+64
+48		+73
+48		 +71
+60		+76
+60		+85
+60		+99
+60		 +79
+68		+84
+68		+93
+68		 +91
+80		+96
+80		+105
+80		+119
+80		 +110
+94		+119
+94		 +128
+112		+137
+112		         
4050 +65
+54		+70
+54		+79
+54		 +81
+70		+86
+70		+95
+70		+109
+70		 +92
+81		+97
+81		+106
+81		 +108
+97		+113
+97		+122
+97		+136
+97		 +130
+114		+139
+114		 +152
+136		+161
+136		         
5065 +79
+66		+85
+66		+96
+66		 +100
+87		+106
+87		+117
+87		+133
+87		 +115
+102		+121
+102		+132
+102		 +135
+122		+141
+122		+152
+122		+168
+122		 +163
+144		+174
+144		 +191
+172		+202
+172		         
6580 +88
+75		+94
+75		+105
+75		 +115
+102		+121
+102		+132
+102		+148
+102		 +133
+120		+139
+120		+150
+120		 +159
+146		+165
+146		+176
+146		+192
+146		 +193
+174		+204
+174		 +229
+210		+240
+210		         
80100 +106
+91		+113
+91		+126
+91		 +139
+124		+146
+124		+159
+124		+178
+124		 +161
+146		+168
+146		+181
+146		 +193
+178		+200
+178		+213
+178		+232
+178		 +236
+214		+249
+214		 +280
+258		+293
+258		         
100120 +119
+104		+126
+104		+139
+104		 +159
+144		+166
+144		+179
+144		+198
+144		 +187
+172		+194
+172		+207
+172		 +225
+210		+232
+210		+245
+210		+264
+210		 +276
+254		+289
+254		 +332
+310		+345
+310		         
120140 +140
+122		+147
+122		+162
+122		 +188
+170		+195
+170		+210
+170		+233
+170		 +220
+202		+227
+202		+242
+202		 +266
+248		+273
+248		+288
+248		+311
+248		 +325
+300		+340
+300		 +390
+365		+405
+365		         
140160 +152
+134		+159
+134		+174
+134		 +208
+190		+215
+190		+230
+190		+253
+190		 +246
+228		+253
+228		+268
+228		 +298
+280		+305
+280		+320
+280		+343
+280		 +365
+340		+380
+340		 +440
+415		+455
+415		         
160180 +164
+146		+171
+146		+186
+146		 +228
+210		+235
+210		+250
+210		+273
+210		 +270
+252		+277
+252		+292
+252		 +328
+310		+335
+310		+350
+310		+373
+310		 +405
+380		+420
+380		 +490
+465		+505
+465		         
180200 +186
+166		+195
+166		+212
+166		 +256
+236		+265
+236		+282
+236		+308
+284		 +304
+284		+313
+284		+330
+284		 +370
+350		+379
+350		+396
+350		+422
+350		 +454
+425		+471
+425		 +549
+520		+566
+520		         
200225 +200
+180		+209
+180		+226
+180		 +278
+258		+287
+258		+304
+258		+330
+258		 +330
+310		+339
+310		+356
+310		 +405
+385		+414
+385		+431
+385		+457
+385		 +499
+470		+516
+470		 +604
+575		+621
+575		         
225250 +216
+196		+225
+196		+242
+196		 +304
+284		+313
+284		+330
+284		+356
+284		 +360
+340		+369
+340		+386
+340		 +445
+425		+454
+425		+471
+425		+497
+425		 +549
+520		+566
+520		 +669
+640		+686
+640		         
250280 +241
+218		+250
+218		+270
+218		 +338
+315		+347
+315		+367
+315		+396
+315		 +408
+385		+417
+385		+437
+385		 +498
+475		+507
+475		+527
+475		+556
+475		 +612
+580		+632
+580		 +742
+710		+762
+710		         
280315 +263
+240		+272
+240		+292
+240		 +373
+350		+382
+350		+402
+350		+431
+350		 +448
+425		+457
+425		+477
+425		 +548
+525		+557
+525		+577
+525		+606
+525		 +682
+650		+702
+650		 +822
+790		+842
+790		         
315355 +293
+268		+304
+268		+325
+268		 +415
+390		+426
+390		+447
+390		+479
+390		 +500
+475		+511
+475		+532
+475		 +615
+590		+626
+590		+647
+590		+679
+590		 +766
+730		+787
+730		 +936
+900		+957
+900		         
355400 +319
+294		+330
+294		+351
+294		 +460
+435		+471
+435		+492
+435		+524
+435		 +555
+530		+566
+530		+587
+530		 +685
+660		+696
+660		+717
+660		+749
+660		 +856
+820		+877
+820		 +1036
+1000		+1057
+1000		         
400450 +357
+330		+370
+330		+393
+330		 +517
+490		+530
+490		+553
+490		+587
+490		 +622
+595		+635
+595		+658
+595		 +767
+740		+780
+740		+803
+740		+837
+740		 +960
+920		+983
+920		 +1140
+1100		+1163
+1100		         
450500 +387
+360		+400
+360		+423
+360		 +567
+540		+580
+540		+603
+540		+637
+540		 +687
+660		+700
+660		+723
+660		 +847
+820		+860
+820		+883
+820		+917
+820		 +1040
+1000		+1063
+1000		 +1290
+1250		+1313
+1250		         
Vrijwaring: aan deze gegevens kunnen geen rechten worden ontleend. Gebruik van deze gegevens is op eigen risico.
Staat de gezochte tolerantie er niet tussen ? Deze calculator (download, excel) berekent alle grensmaatafwijkingen, alternatief is deze online calculator.

© Mark Nauta

Inhoud

1. Inleiding
2. Tolerantie
     2.1 Basisgrensmaat
     2.2 Tolerantieklasse
     2.3 Tolerantieveld
     2.4 Berekening van de grensmaten
     2.5 Controle van de grensmaten
3. Passing
     3.1 Inleiding
     3.2 Voorkeurpassing
     3.3 Eenheidsgatstelsel, eenheidasstelsel
4. Begrippenlijst
 
reageren op deze pagina

© Mark Nauta

1. Inleiding

Toleranties zijn overal om ons heen te vinden. Een voorbeeld is het '℮'-teken op verpakkingen, dat aangeeft dat het gewicht een schatting is van de inhoud. Het is nl. niet mogelijk exact de aangegeven hoeveelheid gram af te meten. Zo mag bij 150gr de afwijking max. 4.5% zijn.
Een ander voorbeeld is de snelheidsmeter in een auto. Een bestuurder zal het niet lukken exact 100 km/h te rijden. Daar zijn allerlei redenen voor; bijvoorbeeld als om wat voor reden dan ook de bandenspanning hoger of lager is, dan heeft dit effect op de meting van de snelheid. Daarom geeft de snelheidsmeting een waarde aan die 5 à 10 procent hoger ligt.

Bij het maken van een product spelen toleranties ook een rol. Er worden bepaalde productiestappen gevolgd, waarbij iedere productiestap variatie vertoond. Daarom is het niet mogelijk om ieder product precies gelijk te maken aan alle andere gemaakte producten, en het is ook niet mogelijk het product exact volgens de (nominale) specificatie te maken.

Om in praktijk om te kunnen gaan met dit variatie'probleem', wordt door de ontwerper de toegestane grenzen aangegeven. 
Deze grenzen -ook wel tolerantie- geven dus aan welke afwijking is toegestaan ('tolereren' = 'toestaan').

Stel, de ontwerper kiest voor een kleine tolerantie, en dus nauwere grenzen, dan zal door genoemde variatie een groter aantal van de geproduceerde onderdelen buiten de grenzen vallen, en dus afkeur zijn, en dus de prijs per goedgekeurd onderdeel hoger worden. Andersom is dit natuurlijk ook zo:
tolerantie↓  →  uitval↑  →  prijs↑   en:
tolerantie↑  →  uitval↓  →  prijs↓

Ziehier het dilemma van de ontwerper: hoe kunnen de toleranties zodanig ruim worden gekozen, zodat de functie van het onderdeel tóch voldoet ?

Zo ook in de werktuigbouwkunde. Daar is het niet mogelijk om een werkstuk te maken volgens de opgegeven afmetingen. Daarom wordt op de tekening van het werkstuk naast de nominale maat een tolerantie opgegeven. Deze toleranties zijn internationaal vastgelegd en genormaliseerd. Een eenvoudige verwijzing op tekening naar deze norm is voldoende om alle betrokkenen (constructeur, fabrikant, eindgebruiker,...) duidelijk te maken wat de eisen aan het werkstuk zijn.

 

Passing

Een onderdeel staat vrijwel nooit op zichzelf; vaak vormt het met andere onderdelen een samenstelling. Belangrijk is dan dat de onderdelen goed in elkaar passen. Bij een combinatie van (de tolerantie van) twee onderdelen wordt gesproken van een passing. Ook deze passingen zijn genormeerd in het ISO Passingstelsel.

 

Naast dat niet ieder product hetzelfde hoeft te zijn, is hét grote voordeel van passingen, dat het helpt bij de uitwisselbaarheid van onderdelen.
Zo kan een constructeur zelf een samenstelling ontwerpen op papier, de onderdelen ervan bij verschillende leveranciers laten maken of inkopen, en daarna probleemloos samenbouwen, of gebruiken voor service of onderhoud.

 

De foto rechts is van de Ford assemblagelijn uit 1913 (bron) waarbij onderdelen zonder 'fitting' konden worden samengebouwd. Henri Ford maakt bekend: 'there are no files in my factory !' ('er zijn geen vijlen in mijn fabriek')
Vergelijk dit met de situatie vóór massafabricage waarbij elk onderdeel bij samenbouw passend moest worden gemaakt aan de andere onderdelen.

 
reageren op deze pagina
 

© Mark Nauta

2. Tolerantie

In het ISO Passingstelsel worden toleranties aangegeven met behulp van de nominale maat, de basisgrensmaat, en de tolerantieklasse.
• Nominale maat: dit is de maat waarmee het product ontworpen is
• Basisgrensmaat: bepaalt de ondergrens van de toegestane afwijking. Wordt aangegeven met een letter, een kleine letter voor een binnenbegrenzing ("as") of een hoofdletter voor een buitenbegrenzing ("gat") gaat. De letter geeft ook de tolerantieligging aan (in positieve richting ("groter"), negatieve richting, of symmetrisch)
• Tolerantieklasse: bepaalt de grootte van de toegestane afwijking. Wordt aangegeven met een getal, het getal geeft de mate van kwaliteit aan (een laag getal een nauwkeurige tolerantie, een hoger getal een ruimere tolerantie)

Bijvoorbeeld: '12 G6': nominale maat = '12'; basisgrensmaat = 'G'; tolerantieklasse = '6'.
 
De grenswaarden kunnen worden opgezocht in bovenstaande tabellen:
• aan de basisgrensmaat 'G' is te zien dat er gezocht moet worden in tabel 'gaten, basisgrensmaat F t ⁄ m H'.
• daarna kan in de linker twee kolommen de maatgroep van '12' worden bepaald, in dit geval maatgroep 'boven 10, t ⁄ m 18'.
• in deze maatgroep kan de kleinste- en grootste maatafwijking van G6 worden afgelezen: resp. '+6' en '+17' (μm).
>>> de grenswaarden van '12 G6' zijn dus 12.006 en 12.017 .

figuur 1: tolerantie 12 G6

De basisgrensmaat en de tolerantieklasse worden in de volgende paragrafen besproken.

reageren op deze pagina
 

2.1 Basisgrensmaat

Zoals hierboven gezegd bepaalt de basisgrensmaat:
- de ondergrens van de toegestane afwijking, en
- de ligging van de toegestane afwijking
 
De basisgrensmaat wordt op tekening aangegeven met een kenletter:
- een kleine letter voor een binnenbegrenzing ("as"), of
- een hoofdletter voor een buitenbegrenzing ("gat")
 
In de norm staan de feitelijke waarden genoemd; onderstaande (ingekorte) tabel komt uit de norm:

Maatafwijking van de basisgrensmaat in μm>
nominale maatBasisgrensmaat (kenletter)
bovent⁄mABC...GH...M...P...Z
13+270+140+60...+20...-2...-6...-26
36+270+140+70...+40...-4...-12...-35
610+280+150+80...+50...-6...-15...-42
1014+290+150+95...+60...-7...-18...-50
..........................................
355400+1350+680+400...+180...-21...-62...-1000
400450+1500+740+440...+200...-23...-68...-1100
450500+1650+840+480...+200...-23...-68...-1250

Aan deze tabel valt op, dat de maatafwijking afhankelijk is van de grootte van de nominale maat, en wel: "hoe groter het product, des te groter de maatafwijking".
 
Onderstaande figuur toont dat grafisch. Deze laat de basisgrensmaten zien van twee assen (∅100mm resp. ∅200mm).

figuur 2: basisgrensmaten van twee assen (∅100mm resp. ∅200mm)

reageren op deze pagina
 

2.2 Tolerantieklasse

De tolerantieklasse bepaalt de breedte van de toegestane tolerantie.
 
Op tekening wordt dit aangegeven met een getal, in het eerdere voorbeeld '12 G6' is dit de '6'.
 
Een lager getal betekent nauwkeuriger, een hoger getal grover:
• 1-4: zeer nauwkeurig
• 5-11: nauwkeurig en gewoon
• 12-16: ruw
 
Onderstaande, ingekorte tabel komt uit de norm:

The tolerance grade determines the 'width' of the allowed deviation
 
On drawing this is indicated by a number, in the previous example '12 G6' this is '6'.
 
A lower number means more accurate, a higher number less accurate:
• 1-4: very accurate
• 5-11: accurate and plain
• 12-16: rough
 
The (shortened) table below is taken from the norm:

tolerantie in μm
nominale maatTolerantieklassen IT
bovent⁄m010123...678....1516
130.30.50.81.23...61014....400600
360.40.611.53...81218....480750
6100.40.611.53...91522....580900
10180.50.81.223...111827....7001100
..........................................
2503152.54683...325281....21003200
31540035793...365789....23003600
400500468103...406397....25004000

Aan deze tabel valt op, dat de tolerantie afhankelijk is van de grootte van de nominale maat, en wel: "hoe groter het product, des te groter de tolerantie". En dit komt overeen met het intuïtieve gevoel dat iets groters minder nauwkeurig gemaakt kan worden.
 
In feite is de tolerantieklasse de nauwkeurigheid van de bewerking, en bepaalt dus in grote mate de type bewerking.
De tabel hieronder geeft aan met welke bewerking een tolerantie behaald kan worden:

Machinale bewerking vs. Tolerantieklasse
 IT klasse
↓Bewerking2345678910111213141516
Leppen++++           
Honen +++           
Super finishen  +++          
Rondslijpen  ++++         
Diamant draaien  ++++         
Vlakslijpen   +++++       
Brootsen   +++++       
Ruimen   +++++       
Kotteren, draaien    +++++++    
Zagen       +++     
Frezen       +++++   
Extruderen        ++++   
Boren         ++++  
Spuitgieten          ++++ 
Smeden           ++++
Zandgieten            +++
Walsen, snijden            +++
 
reageren op deze pagina
 

2.3 Tolerantieveld

Samengevat wordt het tolerantieveld bepaald door de combinatie van basisgrensmaat én tolerantieklasse:
• basisgrensmaat: bepaalt de ondergrens van het tolerantieveld en richting positief/negatief/symmetrisch
• tolerantieklasse: bepaalt de grootte van het tolerantieveld
• de absolute grenswaarden van beide zijn afhankelijk van de grootte van de nominale maat
 
Onderstaande figuur maakt dit duidelijk (tip: 'lees' deze figuur van links naar rechts):

figuur 3: de grenswaarden zijn afhankelijk van de grootte van de nominale maat

reageren op deze pagina
 

2.4 Berekening van de grensmaten

Met behulp van de nominale waarde, basisgrensmaat, en tolerantieklasse, zijn zelf de grenswaarden te bepalen.
Als voorbeeld: '10 P8'
a. zoek in bovenstaande tabel: rij 'maatgroep 6 t⁄m 10', kolom 'P' >>> basisgrensmaatafwijking -15 μm
b. zoek in bovenstaande tabel: rij 'maatgroep 6 t⁄m 10', kolom '8' >>> tolerantie 22 μm
c. >>> grenswaarden -15 μm en (-15-22=) -37 μm, oftewel 9.985 en 9.963 mm
 
In dit voorbeeld zijn deze grenswaarden voor '10 P8' ook rechtstreeks af te lezen in het overzicht van de meest gebruikte toleranties: zie tabel.
 
Nog een alternatief om grenswaarden op te zoeken is een zgn. 'Tolerator', dit is een handzaam kastje waarmee (door het draaien aan een knop) gebladerd kan worden door de meest gangbare gat- en astoleranties

figuur 4: de tolerator

Ook digitaal zijn de grenswaarden op te zoeken: via deze calculator (download, excel), of met behulp van deze online calculator.
 
reageren op deze pagina
 

2.5 Controle van de grensmaten

Verifiëren of het gefabriceerde onderdeel voldoet aan de toleranties (binnen de grenswaarden valt) kan uiteraard met de bekende meetmiddelen worden gedaan, zoals schuifmaat of schroefmaat. Specifiek voor toleranties zijn er ook controlemiddelen: kalibers.
Met een kaliber kan snel worden nagegaan of de grensmaten kloppen: 'goed of fout'.
 
Eigenschappen van een kaliber:
• een kaliber is vormgebonden, dus voor één toepassing geschikt, bijv. 'gat'.
• een kaliber is ook maatgebonden, dus voor één tolerantie geschikt, bijv. '20 H7'.
Het kaliber bevat een goed- en afkeurzijde. De afkeurzijde is meestal te herkennen aan een rood merkteken.
 
Voorbeelden van kalibers:

figuur 5: penkaliber voor de controle van een gat

figuur 6: bekkaliber voor de controle van een as

Het gebruik is eenvoudig. Beide zijden dienen te worden getest. De vorm voldoet niet aan de grensmaten indien:
• het kaliber aan de goedkeurzijde niet past (dan is de vorm te klein); of:
• het kaliber aan de afkeurzijde wel past (dan is de vorm te groot)

figuur 7: een kaliber toont eenvoudig goed- of afkeur

De voor- en nadelen van kalibers volgen uit de eigenschappen:
Voordelen: snel, eenvoudig in gebruik, kan weinig mis gaan, controleert tevens op vormafwijkingen (bv. rondheid van een gat)
Nadelen: duur in aanschaf, vorm- en maatgebonden dus grote sets nodig, dienen periodiek geijkt te worden, feitelijke maten van te controleren vorm onbekend

 
reageren op deze pagina
 

© Mark Nauta

3. Passing

3.1 Inleiding

Bij de combinatie van een as en een gat kan worden gesproken van een passing, met andere woorden zal de as in het gat passen ?
De aard van de passing wordt daarbij bepaald door de speling die de as en het gat ten opzichte van elkaar hebben: bij een positieve speling is de as kleiner dan het gat, en bij een negatieve speling is de as groter dan het gat.

figuur 8: positieve of negatieve speling

Is de grootst mogelijke grenswaarde van een as kleiner dan de kleinst mogelijke grenswaarde van een gat, dan spreekt men van een losse passing.
Is de kleinst mogelijke grenswaarde van een as groter dan de grootst mogelijke grenswaarde van een gat, dan spreekt men van een vaste passing.
Is sprake van een mogelijke positieve of negatieve speling, dan spreekt men van een overgangspassing.

figuur 9: losse-, overgangs- en vaste passing

 
reageren op deze pagina
 

3.2 Voorkeurpassing

In principe is iedere mogelijke (exotische) passing te bedenken, echter in praktijk is dit ongewenst, en zelfs onnodig. Onnodig, omdat een gering aantal combinaties van as en gat voldoende blijkt voor het overgrote deel van constructieve vraagstukken. Ongewenst, omdat iedereen die een passing toepast, nu eenmaal graag terugvalt op bekende principes.
De meest toegepaste passingen, oftewel combinaties van as- en gattoleranties, worden voorkeurpassingen genoemd.
Onderstaande tabel geeft een overzicht van voorkeurpassingen. Merk daarbij op dat voorkeurpassingen blijkbaar onafhankelijk (!) zijn van de nominale maat:

Losse passingen
eenheids-
asstelsel		h5h6h7(h8)h9h11
G6-H6F7-G7-H7E8-F8-G8-H8D9-E9-F9-H9D10-E10-F10-H10B11-C11-D11-E11-F11-H11
eenheids-
gatstelsel		H6H7H8(H9)(H10)H11
g5-h5f6-g6-h6e7-f7-g7-h7d8-e8-f8-h8d9-e9-f9-h9b11-c11-d11-e11-f11-h11
 
Overgangs passingen
eenheids-
asstelsel		h5h6h7
J6-K6-M6-N6J7-K7-M7-N7J8-K8-M8-N8
eenheids-
gatstelsel		H6H7H8
j5-k5-m5-n5j6-k6-m6-n6j7-k7-m7-n7
 
Vaste passingen
eenheids-
asstelsel		h5h6h7
P6-R6-S6-T6P7-R7-S7-T7-U7R8-T8-U8
eenheids-
gatstelsel		H6H7H8
p5-r5-s5-t5p6-r6-s6-t6-u6s7-t7-u7
Opmerking: tussen haakjes zijn minder gangbaar; vet gedrukt betekent nóg meer gangbaar

Uit bovenstaande tabel is te lezen dat de combinatie h7-F8 een gangbare, losse passing is.
 
De schrijfwijze wordt dan (bijvoorbeeld): '52 h7/F8' oftewel een combinatie van een as 52 h7 met gat 52 F8.
Uitwerking:
• zoek as '52 h7' op in tabel: grensmaten 51,970 en 52,000
• zoek gat '52 F8' op in tabel: grensmaten 52,030 en 52,076
Er is dus sprake van een losse passing, met minimale speling +0,030 en maximale speling +0,106 (mm)
('kleinst mogelijke gat minus grootst mogelijke as' resp. 'grootst mogelijke gat minus kleinst mogelijke as')

reageren op deze pagina
 

3.3 Eenheidsgatstelsel, eenheidasstelsel

In bovenstaande tabel wordt gesproken van eenheidsgatsttelsel en eenheidsasstelsel.

In het eenheidsgatstelsel is de kleinst toegestane afwijking van het gat gelijk aan de nominale maat ('Hx'), en de speling bepaald door de toegestane afwijking van het tegendeel (as). In het eenheidsasstelsel is de grootst toegestane afwijking van de as gelijk aan de nominale maat ('hx'), en de speling bepaald door de toegestane afwijking van het tegendeel (gat).
 
Over het algemeen kan worden gesteld dat bij het maken van een gat de (tolerantie van de) diameter van het gefabriceerde gat wordt bepaald door het gereedschap, en bij het maken van een as door de bewerking. Oftewel de binnenmaat is 'vast' (ligt besloten in het gereedschap) en die van de buitenmaat 'variabel' (in het proces in te stellen). Daarom heeft het eenheidsgatstelsel in praktijk (lichte) voorkeur.

figuur 10: eenheidsgatstelsel vs. eenheidsasstelsel

In onderstaande tabel worden voorkeurpassingen met een toepassing gegeven:

Soort
passing		Eenheids
as
stelsel		Eenheids
gat
stelsel		Toepassings­voorbeeld
Losse
passingen		H6/h5H6/h5Tandwielen op as
G7/h6H7/g6Schuivende onderdelen
F8/h7H8/f7Dubbel gelagerde onderdelen
Geleidingen
Stelringen
D10/h9H10/d9Lagers in landbouwmachines
C11/h11H11/c11Sleutelvlakken
Overgangs
passingen		J7/h6
K7/h6
N7/h6		H7/j6
H7/k6
H7/n6		Centreerbussen
Passtiften
J8/h7H8/j7Assen in naven met spieverbinding
Vaste
passingen		P7/h6
S7/h6		H7/p6
H7/s6		Lagerbussen in een huis
Onderdelen zonder borging

Voorbeeld van een overgangs passing: '20 H7/k6' oftewel een combinatie van een gat 20 H7 met as 20 k6.
Uitwerking:
• zoek gat '20 H7' op in tabel: grensmaten 20,000 en 20,021
• zoek as '20 k6' op in tabel: grensmaten 20,002 en 20,015
Er is dus sprake van een overgangs passing, met minimale speling -0,015 en maximale speling +0,019 (mm)
 
Onderstaande figuur geeft het nog eens grafisch weer:

figuur 11:
bij het eenheidsgatstelsel heeft het gat basisgrensmaat 'H',
bij het eenheidsasstelsel heeft de as basisgrensmaat 'h'

 
reageren op deze pagina
 

© Mark Nauta

4. Begrippenlijst

Opmerking: daar waar staat 'as', wordt tevens bedoeld binnenbegrenzing; daar waar staat 'gat', wordt tevens bedoeld buitenbegrenzing
begripomschrijvinguitleg
Nominale maatde maat waarmee het werkstuk ontworpen islink
Passingde speling die ontstaat door de combinatie van een as en een gat. Er bestaan losse-, overgangs- en vaste passingen.link
Losse passingcombinatie van as en een gat, waarbij de grootste grensmaat van de as zal passen in de kleinste grensmaat van het gatlink
Vaste passingcombinatie van as en een gat, waarbij de kleinste grensmaat van de as nooit zal passen in de grootste grensmaat van het gatlink
Overgangspassingpassing met een mogelijke positieve, of negatieve spelinglink
Spelingverschil tussen de feitelijke binnenmaat en de feitelijke buitenmaatlink
Grensmaatde uiterste maten waartussen de maat dient te liggenlink
Tolerantiede spreiding tussen de grootste en kleinste grensmaatlink
Tolerantieveldde zone die tussen de twee grensmaten ligtlink
Maatafwijkingverschil tussen de grensmaat en nominale maatlink
Basisgrensmaatde onderste grensmaat (=het dichtst bij de nominale maat liggend). Op tekening wordt de basisgrensmaat aangegeven dmv. een letter, voor een as is dit een kleine letter, voor een gat een hoofdletterlink
Tolerantierichtingligging van de tolerantie tov. de nominale maat, kan zijn positief ('groter') of negatief ('kleiner') of symmetrischlink
Tolerantieklasseeen kenmerk voor de bewerkingskwaliteit of de nauwkeurigheid van de afwerkinglink
Kalibergereedschap waarmee goedkeur of afkeur kan worden bepaald. Een kaliber is geschikt voor één bepaalde vorm en één bepaalde tolerantielink
Eenheidsasstelselpassing (dus combinatie van as en gat), waarbij de basisgrensmaat van de as nul is (kortgezegd 'h')link
Eenheidsgatstelselpassing (dus combinatie van as en gat), waarbij de basisgrensmaat van het gat nul is (kortgezegd 'H')link

 
reageren op deze pagina
 

© Mark Nauta

5. Bronnen, links

• de norm: ISO 286-1 of ISO 286-1
 
reageren op deze pagina
 

naar boven